Ook Jordanië vreest opmars ISIS
Publicatie: De Tijd
AMMAN- De Jordaniërs houden hun hart vast. De extremistische groepering ISIS rukt steeds verder op in het buurland Irak en ook in Jordanië kan ze op steeds meer steun rekenen. De regering in Amman laat de grenzen strenger bewaken.
In Maan, een stad in het zuiden van Jordanië, verzamelen na het vrijdaggebed ruim 200 ISIS-supporters. De zwarte vlaggen van de beweging wapperen in de handen van de demonstranten, die uitbundig de overwinningen van de terreurgroep in Irak vieren. ‘Vandaag Irak en morgen het kalifaat’, schreeuwen ze in koor. Het is de eerste publieke steunbetuiging voor de Islamitische Staat in Irak en Syrië (ISIS) in Jordanië. Na de recente overwinningen van de terreurgroep winnen de jihadistische en salafistische bewegingen snel aanhangers in steden als Maan, Irbid en Zarqa. Eerder vertrokken honderden Jordaniërs naar Syrië om mee te vechten. Daarvan keerde al een groot deel terug.
Steun
Abu al-Harith, een inwoner van de stad Zarqa, steunt ISIS openlijk. Voor de Jordaanse regering is hij niet bang, vertelt hij, omdat hij alleen God vreest. ‘Eerder waren de mensen vooral bang van ISIS, maar nu we grote delen van Irak overgenomen hebben, is er in Jordanië steeds meer steun voor ons. Mensen vragen me vaak om informatie, en die geef ik ze dan.’ Over de misdaden – zoals onthoofdingen en kruisigingen – van ISIS in Syrië en Irak wil hij niets horen. Volgens hem verspreiden de Iraanse en Syrische media leugens om de beweging in een slecht daglicht te plaatsen. ‘Natuurlijk werden er mensen vermoord, maar niet op die manier. De ISIS-strijders vermoorden alleen mensen die hen aanvallen.’
Fahed Abu Khitan, een Jordaanse journalist en terrorisme-expert, denkt dat het conflict ook Jordanië zal bereiken. ‘Teruggekeerde strijders en aanhangers van extremistische groeperingen worden door de veiligheidsdiensten goed in de gaten gehouden of opgepakt, maar het is moeilijk bij te houden.’ Volgens Khitan komt de dreiging vanuit twee hoeken: intern en extern. De interne dreiging is volgens hem het zorgwekkendst, omdat er steeds meer steun voor ISIS in Jordanië lijkt te zijn, vooral onder kansarme, extreem religieuze jongeren in de armste delen van het land. Zij kunnen geen baan vinden en geven de regering de schuld.
‘Eerder zag je vooral steun voor de groepering Jabhat al Nusra, maar door de ontwikkelingen in Irak verandert dat. Ze zien dat het conflict nu vooral tussen soennieten en sjiieten speelt en willen hun broeders te hulp schieten.’
De strijders van ISIS maken er geen geheim van dat Jordanië op hun agenda staat. In een videoboodschap dreigden Jordaanse ISIS-strijders koning Abdullah van Jordanië af te maken en het land over te nemen. Naast het feit dat Jordanië volgens de jihadisten bij hun islamitische kalifaat hoort, ligt het land ook naast Israël en Palestina, gebieden die ISIS in de toekomst wil veroveren.
Politie
‘Jordanië tolereert ISIS niet. De burgers zullen hen nog voordat de politie erbij komt met eigen handen afslachten. Wij zijn één volk’, roept Jamal al-Bataineh, de leider van een moskeeënkoepel. Maar ondertussen maakt ISIS steeds meer vorderingen in het westen van Irak. Jordanië stuurde eerder legereenheden naar het grensgebied. Dat gebeurde nadat het Iraakse leger de controle was verloren over een belangrijke grensovergang. Die is nu in handen van ISIS. Ook in Syrië probeert de regering met harde hand de opmars van de soennitische extremisten te stuiten.
De Iraakse gemeenschap in Jordanië bekijkt de ontwikkelingen met argusogen. Heel wat Irakezen zijn tijdens en na de Amerikaanse inval in hun land in 2003 naar Jordanië gevlucht. Sindsdien is het nog nooit stabiel geweest in hun geboorteland. En door de opmars van ISIS lijkt terugkeren al helemaal onmogelijk. ‘Dat is allemaal de schuld van de Amerikanen. Zij hadden nooit Irak mogen binnenvallen. Voorheen was er geen conflict tussen soennieten en sjiieten en was er ook geen ISIS’, roept Faroek, een Irakees die in 2004 uit Bagdad is gevlucht. Hij wijst ook naar het conflict in Syrië als een zweer die de hele regio infecteert. Hij meent dat ISIS meer aanhang heeft dan eerst werd gedacht. Iraakse soennieten van het oude regime van Saddam Hoessein en meerdere stammen hebben zich volgens hem bij de extremisten aangesloten omdat ze ontevreden zijn over het beleid van de Iraakse sjiitische premier Nouri al-Maliki.
‘De Jordaanse regering heeft de VS achter zich staan, dus ik verwacht dat de Amerikanen zullen ingrijpen als ISIS hier ook maar iets probeert’, zegt Faroek. ‘Maar ISIS is een wereldwijde bedreiging die ook Jordanië flink kan verstoren. Als dat gebeurt, zal ik weer moeten vluchten.’
Barack Obama
President Barack Obama gaf eveneens aan dat de terreurgroep een bedreiging is voor de stabiliteit voor de buurlanden, waaronder de bondgenoot Jordanië.
Faroek baat een café uit in de hoofdstad Amman. Aan de muur hangt een portret van de Jordaanse koning. Toch ligt zijn hart in Irak. Als hem gevraagd wordt onder welke omstandigheden hij ooit terug zou willen keren naar zijn land, lichten zijn ogen op. ‘Als er weer iemand op zou staan als Saddam. Alleen dan kunnen we de extremisten verslaan en het land heropbouwen’, glimlacht de Irakees.
8
20
20
20
Leave a Reply